مقدمه: جایگزینی نفت کوره با گاز طبیعی در کوره های آجرپزی، یکی از عوامل موثر بر کاهش آلودگی هوا و همچنین کاهش هزینه این کوره ها است. هدف از انجام این مطالعه، برآورد میزان کاهش آلاینده های هوا در نتیجه گازسوزشدن کوره های آجرپزی استان یزد می باشد.روش بررسی: در این تحقیق توصیفی، میزان مصرف گاز طبیعی 46 کوره آجرپزی استان یزد از ابتدای گازسوزشدن آنها تا پایان شهریور 91 محاسبه و میزان نفت کوره معادل آن بر اساس ارزش حرارتی آنها برآورد شد. سپس آلاینده های هوای تولیدی ناشی از مصرف گاز طبیعی و نفت کوره در این مدت با هم مقایسه و میزان کاهش هر کدام از آلاینده ها بر حسب تن مشخص شد. در نهایت میزان صرفه جویی ریالی و صرفه جویی در هزینه های اجتماعی تخریب محیط زیست ناشی از استفاده از گاز طبیعی به جای نفت کوره محاسبه شد.یافته ها: نتایج این تحقیق نشان داد که از ابتدای گازسوزشدن کوره های آجرپزی استان یزد (از سال 87) تا پایان شهریور 91، از تولید و انتشار گاز CO2 به میزان 130485.71 تن و انتشار سایر آلاینده ها به میزان 8695.63 تن به اتمسفر کاسته شده است. میزان صرفه جویی ریالی ناشی از گازسوزشدن این کوره ها در طی این مدت، 187.578 میلیارد ریال بوده است. علاوه بر صرفه جویی ریالی ذکرشده، مقدار 129.380 میلیارد ریال در هزینه های اجتماعی و زیست محیطی ناشی از انتشار آلاینده ها به اتمسفر صرفه جویی شده است.نتیجه گیری: با توجه به آثار مثبت اقتصادی، زیست محیطی و بهداشتی ناشی از گازسوزشدن کوره های آجرپزی، برنامه ریزی و تامین اعتبار جهت گازسوزنمودن سایر کوره های آجرپزی ضروری است.

مجوزهای قابل تبادل از ابزارهای نوین اقتصادی برای کاهش آلودگی های زیست محیطی به شمار می رود. در این روش که بر پایه استفاده از بازار و سازوکارهای آن طراحی شده برای منابع انتشار آلودگی انگیزه اقتصادی ایجاد می گردد تا علاوه بر کسب منفعت مالی کیفیت محیط زیست نیز حفظ گردد. ایده استفاده از این ابزار در کشورهای صنعتی در دهه قبل شکل گرفته و کارا بودن آن در زمینه حفظ کیفیت محیط زیست و کاهش هزینه های آلودگی به اثبات رسیده است. صنعت برق کشور ما نیز با توجه به حجم بالای مصرف سوخت های فسیلی در فرآیند تولید برق با معضلات زیست محیطی از قبیل آلودگی آب، هوا و خاک روبرو می باشد که امید می رود با بهره گیری از تجربیات حاصل از به کارگیری این ابزارها، امکان حفاظت از محیط زیست همزمان با استمرار توسعه اقتصادی و اجتماعی در کشور تامین گردد.به این منظور در مقاله حاضر راهکارهای مختلف پیاده سازی برنامه تجارت نشر در صنعت برق کشور با توجه به تجربیات کشورهای دیگر در 6 نیروگاه منتخب مورد بررسی، تجزیه تحلیل و نتیجه گیری قرار گرفته است.

حوادث بحرانی سال های اخیر در خصوص افزایش میزان آلاینده های جوی، ضرورت شناخت بیشتر علل وقوع این حوادث را مطرح ساخته است. افزایش میزان آلاینده ها از سطوح مجاز در سطح کوتاه مدت و بلند مدت بر محیط زیست اثر گذار بوده به طوری که اثرات کوتاه مدت آلودگی هوا به صورت بروز و تشدید بیماری های چشمی، تنفسی، ریوی، سرطان و ... ظاهر می شود. اثرات بلند مدت آلودگی هوا به صورت تاثیر بر نقشه ژنیتکی بدن جانداران، میزان هوش و فیزیولوژی بدن ظاهر می شود. هوای آلوده، آب و خاک را آلوده ساخته و آبزیان و گیاهان را نیز تحت تاثیر قرار می دهد که این مواد با قرارگیری در زنجیره غذایی انسان از این طریق نیز آسیب رسانی می نمایند. در این پژوهش با استفاده از داده های آب و هوایی که در ایستگاه هواشناسی همدیدی اصفهان اندازه گیری می شوند و مقادیر آلاینده های سطح زمین که توسط ایستگاه های سنجش آلاینده های سازمان حفاظت محیط زیست اندازه گیری می شوند یک مدل آماری ارائه می شود که قادر به برآورد مقادیر قابل قبولی از ازن سطحی باشد. بررسی های صورت گرفته در این پژوهش نشان داد معادله ای که از دو متغیر توان دوم تابش آفتاب و توان دوم غلظت گاز منوکسید کربن بهره گرفته بود توانست توجیه گر 35% تغییرات غلظت ازن سطحی در طول روز باشد. اگر چه مدل های رگرسیونی چند متغیره توان قابل توجهی برای توجیه تغییرات ازن سطحی و پیش بینی غلظت آن دارند، اما تعدد متغیرهای ورودی آنها موجب می شود که این مدل ها از دیدگاه کاربردی چندان مفید نباشند.

منشأ اصلی انتشار آلاینده ها در ایران حامل های انرژی است، اما در مورد اکسیددی نیتروژن و متان فرآیند تولید کشاورزی نقش مهمی دارد. در همین راستا، مطالعه حاضر با هدف تحلیل شدت انتشار آلاینده های منتخب در بخش کشاورزی و ارزیابی عوامل تعیین کننده آن صورت گرفت. برای این منظور ابتدا با استفاده از روش تحلیل تجزیه، شدت انتشار در بخش کشاورزی به اجزای آن تجزیه گردید. سپس با استفاده از تحلیل رگرسیون نقش عوامل تعیین کننده در شدت انتشار ارزیابی شد. آلاینده های منتخب در بخش کشاورزی شامل متان، اکسیددی نیتروزن و دی اکسیدکربن منتشرشده از فرآیند تولید و دوره مطالعه شامل 95-1352 می باشد. یافته ها نشان داد شدت انتشار متان و اکسیددی نیتروژن در دوره مطالعه سالانه 9/3 و 6/2 درصد در حال کاهش بوده است. سطح تولید در زیربخش های کشاورزی عامل مهمی در شدت انتشار است. به این ترتیب که انتظار می رود یک درصد افزایش در سطح تولید زیربخش دام شدت انتشار متان را 9/0 درصد افزایش و شدت انتشار اکسیددی نیتروژن را بیش از 3/3 درصد کاهش دهد. از سوی دیگر همین میزان افزایش در سطح تولید زیربخش زراعت و باغبانی شدت انتشار متان را 9/0 درصد کاهش و شدت انتشار اکسیددی نیتروژن را بیش از 3/3 درصد افزایش خواهد داد. اثر متغیرهای کلان اقتصاد ایران شامل نرخ شهرنشینی و درجه بازبودن اقتصاد بر شدت انتشار در بخش کشاورزی چندان حایز اهمیت ارزیابی نشد. به این ترتیب سیاست های اتخاذشده برای کاهش شدت انتشار باید متمرکز بر متغیرهای بخش کشاورزی و بصورت مجزا در هر زیربخش دنبال شود. متن کامل این مقاله به زبان انگلیسی می باشد. لطفا برای مشاهده متن کامل مقاله به بخش انگلیسی مراجعه فرمایید.لطفا برای مشاهده متن کامل این مقاله اینجا را کلیک کنید.

هدف: یکی از روش ها کاهش انتشار گازهای گلخانه ای تعیین قیمت کربن است. این قیمت گذاری نه تنها شرایط بهینه سیستم انرژی و ترکیب فناوری های آن را تحت تأثیر قرار می دهد، بلکه به الگوهای جدید انتشار آلاینده ها نیز منجر می شود. از سوی دیگر، ساختار سیستم انرژی تأثیر قابل توجهی بر قیمت مناسب کربن دارد، لذا استفاده از یک مدل سازی یکپارچه در این زمینه ضروری است. روش پژوهش: در این مطالعه، یک مدل یکپارچه انتشار- سلامت- انرژی دوسطحی برای تعیین بهینه قیمت کربن توسعه داده شده است. در این مدل حداقل قیمت کربن تعیین می گردد به شرط آن که مدل یکپارجه نیز در شرایط بهینه قرار داشته باشد. این مدل به کمک یک الگوریتم تکراری قیمت بهینه کربن را در سال ها و سناریوهای مختلف ارائه می دهد. مدل یکپارچه به صورت نرم با مدل های تدوین سناریوها، مدل ریزمقیاس نمایی، مدل تقاضای حمل ونقل و تقاضای انرژی یکپارچه شده است و به صورت سخت با مدل های عرضه انرژی، انتشار و سلامتی یکپارچه شده است. یافته ها: با اعمال این مدل در چهار سناریوی مختلف در تهران، قیمت های کربن بین 3 تا 8 دلار به ازای هر تن معادل دی اکسیدکربن محاسبه شد که بسته به سال و سناریو متفاوت است. این در حالی است که با این قیمت حداقلی اهداف محیط زیستی هر سناریو شامل کاهش انتشار و خالص انتشار صفر اجرا می گردد و در عین حال حداقل تغییر در تعادل بازار را ایجاد می کند. این موضوع با توجه به این که در این مطالعه همسودی تغییر اقلیم و اقتصاد در مدل یکپارچه ارزیابی شده است قابل درک است زیرا پتانسیل های سودآوری کاهش انتشار زیادی در این محدوده وجود دارد. نتیجه گیری: این مطالعه نشان می دهد که کاهش انتشار و حتی دستیابی به هدف خالص انتشار صفر در سیستم انرژی امکان پذیر است. برای دستیابی به این موضوع می توان از اعمال قیمت کربن استفاده کرد. بنابراین نیاز به قیمت گذاری بهینه کربن است تا بهینه سازی منافع زیست محیطی، سلامت، و اقتصادی به صورت هم زمان صورت بگیرد. به این منظور می توان از مدل های ارزیابی یکپارچه استفاده کرد. این مطالعه نشان داد که قیمت گذاری کربن با این روش نه تنها می تواند اهداف محیط زیستی کاهش انتشار گازهای گلخانه ای را میسر نماید بلکه امکان داخلی سازی هزینه های سلامتی ناشی از آلودگی هوا و تغییر اقلیم را هم دارد. نتایج و روش این پژوهش رویکردی مناسب به تصمیم گیران و محققان این حوزه می دهد. از طرفی استفاده از این روش در سایر مطالعات و همچنین درونی کردن سایر هزینه های خارجی با این روش پیشنهاد می گردد.

مسائل زیست محیطی ناشی از انتشار آلاینده های تولید شده توسط نیروگاه های تولید انرژی الکتریکی با سوخت های فسیلی اخیرا به موضوعی با اهمیت تبدیل شده است. در این پژوهش، ضرایب الگوریتم بهینه سازی ازدحام ذرات(PSO) برای حل مساله توزیع بار اقتصادی جهت کاهش انتشار آلاینده های محیط زیست بدست آمد. مطابق با روش کلرک ضریب یادگیری شخصی برابر با 4962/1 ، ضریب یادگیری کلی برابر با 4962/1 و ضریب اینرسی برابر با 73/0 بدست آمد. همچنین ضریب جریمه مطابق با الگوریتم بهینه سازی هم تکاملی ازدحام ذرات (CPSO)، برابر با 8/15 بدست آمد. در نتیجه بهینه سازی ضرایب توسط روش تاگوچی نشان داد که مقدار بهینه ضریب یادگیری شخصی برابر با 5/1 ، ضریب یادگیری کلی برابر با 5/1، ضریب اینرسی برابر با 70/0 و ضریب جریمه برابر با 15 می باشد که در این حالت مقدار انتشار آلاینده ها نسبت به ضرایب تعیین شده توسط کلرک به میزان %5/6 و نسبت به ضرایب تعیین شده توسط الگوریتم بهینه سازی هم تکاملی، %2/1 کاهش یافت.